Cùng với Đại Gia Đình Đa Minh trên toàn thế giới, Thứ Bảy, ngày 07 tháng 11 năm 2015, Gia đình Đa Minh Việt Nam đã cử hành Lễ Khai mạc Năm Thánh mừng đại lễ 800 năm thành lập Dòng Đa Minh (1216-2016) cách trọng thể tại Thánh đường Giáo xứ Đa Minh – Ba Chuông, 190 Lê Văn Sỹ, P. 10, Q. Phú Nhuận. Đến tham dự ngày lễ khai mạc có sự hiện diện của Đức Cha Phaolô Nguyễn Thái Hợp, OP – Giám Mục GP Vinh, Cha Bề trên Giám tỉnh Giuse Nguyễn Đức Hòa OP, Quý Bề trên Tu viện, Quý Bề trên các Hội dòng Nữ Đa Minh, Quý Cha, Quý Thày, Quý Soeur, các chị em học viện, tập viện và thỉnh viện, Ban Phục vụ Huynh đoàn Tỉnh, Ban Phục vụ Huynh đoàn các giáo phận và hơn 500 đoàn viên của 3 Huynh Đoàn Giáo Phận Sài Gòn, Xuân Lộc và Bà Rịa.
Trước khi khai mạc, Cha Vinh Sơn Martino Phạm Đình Chiến OP đã có đôi lời giới thiệu sơ lược về chương trình buổi lễ và cũng là MC cho chương trình lễ hôm nay. Qua đó, toàn thể chương trình được diễn ra những nội dung chính như sau:
Phần 1: Phần Hội Thảo bỏ túi gói gọn trong vòng 1 tiếng với 2 bài chia sẻ của Cha Vinh Sơn Phạm Xuân Hưng và Cha Giuse Phan Tấn Thành
Mở đầu phần Hội Thảo, Cha Vinh Sơn Phạm Xuân Hưng OP – Phụ Tá Bề trên Giám Tỉnh và là Đặc Trách Ủy Ban Năm Thánh Tỉnh Dòng đã chia sẻ những gợi ý chủ đạo cho Năm Thánh và những hoạt động tiêu biểu của Anh chị em Đa Minh trong thời gian này. Cha nhắc lại mục đích Dòng cử hành Năm Thánh nhằm canh tân chính mình mà đỉnh cao là sai các tu sĩ ra đi tái truyền giảng Tin Mừng (Tân Phúc Âm hóa). Qua đó, chúng ta được mời gọi trở về với nguồn gốc của Dòng, nhớ lại khi xưa Thánh Đa Minh đã sai các tu sĩ đầu tiên ra đi, họ rời bỏ nhà cửa, gia đình, quê hương để khám phá sự tự do, niềm vui của người giảng thuyết lữ hành. Mừng 800 năm của Dòng, chúng ta được mời gọi gia tăng hơn nữa ơn gọi: Chúc Tụng – Ngợi Khen – Giảng thuyết.
Năm Thánh cũng là dịp cho chúng ta nhìn tới tương lai nhưng bằng cách quay về với lịch sử để học hỏi nhiều điều từ cả bóng tối lẫn ánh sáng, từ các bậc tiền bối và anh chị đã đi trước chúng ta mà trong đó rất nhiều người là chứng nhân đích thực về Vương Quốc của Thiên Chúa. Lịch sử ấy là nguồn mạch của sự canh tân và cũng là hy vọng cho sứ vụ của chúng ta hôm nay và ngày mai. Việc cử hành Năm Thánh còn bao gồm chiều kích của sự hoán cải của mỗi cá nhân và của cả tập thể. Năm Thánh mời gọi chúng ta canh tân sứ vụ giảng thuyết của mình, lời giảng của chúng ta phải tìm kiếm mọi hình thức để đối thoại, phải tạo nên việc lắng nghe người khác với lòng kính trọng và đem đến một lời nói không gây hấn nhưng cùng tìm kiếm chân lý.
Ngoài ra, Cha Phụ tá còn giới thiệu sơ lược các hoạt động tiêu biểu của Dòng trong Năm Thánh như là:
- Ngày khai mạc Năm Thánh do Cha Bề trên Tổng Quyền Bruno Cadore, OP chủ sự nghi lễ trọng thể Khai Mạc Năm Thánh tại Vương Cung Thánh Đường Santa Sabina ở Roma. Có 3 yếu tố biểu tượng trong ơn gọi Đa Minh được nhấn mạnh trong nghi thức khai mạc hôm nay là nến sáng, sách Tin Mừng và việc sai đi.
- Đặc biệt trong mùa Chay 2016 Tổng hội Trogir mời gọi có thời gian hòa giải giữa các anh em.
- Ngoài ra còn có các cuộc hành hương mà đáng chú ý nhất là cuộc Hành Hương Theo Chân Thánh Đa Minh của các anh chị em Đa Minh thăm lại các địa điểm lịch sử của Dòng.
- Triển lãm nghệ Thuật với chủ đề Anh Em Đa Minh đối thoại bằng nghệ thuật.
- Với tinh thần Anh Chị Em Đa Minh với Công Lý và Hòa Bình sẽ có một cuộc triển lãm về ý tưởng và suy tư của Cha Francisco De Vitoria trước những thách đố cho nhân quyền.
- Hội nghị rao giảng Tin Mừng của các anh chị em Đa Minh trên thế giới để cùng nhau chia sẻ những suy tư về sứ vụ giảng thuyết của Dòng hôm nay, nhằm thúc đẩy và soi sáng sứ vụ của Dòng qua việc suy tư Thần Học và Mục Vụ về Tân Phúc Âm Hóa trong thế giới ngày nay.
- Tại Tỉnh Dòng và các địa phương, chúng ta cũng được gợi ý tổ chức các cuộc lễ chung, tĩnh tâm, học hỏi, hội thảo, triển lãm nghệ thuật, ca nhạc, hành hương nđến các địa điểm mang dấu ấn của các Anh Chị Em Đa Minh
- Sau cùng, Cha Phụ tá cũng giới thiệu sơ lược một số hoạt động quan trọng trong Năm Thánh của Tỉnh Dòng Đa Minh Việt Nam
Những chia sẻ của Cha Phụ tá đã giúp cho mọi người có cái nhìn tổng thể về ý nghĩa, mục đích và các hoạt động tiêu biểu của Gia Đình Đa Minh thế giới nói chung và của Việt Nam nói riêng
Tiếp theo đó, trước khi Cha Giuse Phan Tấn Thành OP chia sẻ về những thăng trầm của Dòng trong lòng Giáo Hội, cộng đoàn được xem một đoạn phim ngắn về cuộc đời Cha Thánh Đa Minh – một người thuộc dòng dõi quý tộc đã từ bỏ những tiện nghi và thú vui trần thế để thiết lập nên một sứ mệnh: đưa những người lạc giáo trở về với ánh sáng chân lý. Một thầy thuốc chân lý, hồng thiêng nhẫn nại, ánh sáng giáo hội đã sáng lập nên Hội Dòng Thánh Thiện – Dòng Anh Em Giảng Thuyết. Sau đó, những chia sẻ của Cha Giuse được gói gọn trong 3 ý chính:
- Nhìn lại quá khứ với lòng biết ơn: Ý tưởng thành lập Dòng bắt đầu từ năm 1206 khi Cha Đa Minh tháp tùng Đức Cha Diego và nhận thấy cần phải đào luyện những người thành thạo đạo lý cùng với nếp sống khó nghèo để rao giảng Tin Mừng cho nhóm người lạc giáo. Ngài bắt đầu đi rao giảng từ năm 1206 và đến tháng 6/1215 Cha được Đức Giám Mục ủy thác sứ mạng Giảng Thuyết ở trong Giáo Phận Toulouse, có thể coi đây là ngày thành lập Dòng. Và cũng mùa thu năm đó, Cha Đa Minh đến tòa thánh xin xác nhận thành lập Dòng Anh Em Giảng Thuyết và đi giảng khắp thế giới. Ân sủng giảng thuyết này bao gồm 1 ơn gọi cho tập thể cũng như cho mỗi thành viên, ơn gọi đi phục vụ lời Chúa.
- Sống hiện tại với lòng say mê: Khi ôn lại 800 năm lịch sử, có nhiều điểm đáng tạ ơn và tự hào là các hoạt động truyền giáo và sống linh đạo của Dòng đã đơm hoa kết trái cho Dòng Đa Minh 76 thánh (57 vị tử đạo), 283 chân phúc (194 vị tử đạo) thuộc nhiều thành phần tuổi tác khác nhau: Giáo Hoàng, Giám Mục, Linh Mục, trợ sĩ, nữ tu, giáo dân đã để lại gương sáng bằng nếp sống, tình thân mật bằng sự hiệp thông và lời chuyển cầu. Chúng ta hăng say noi gương các Ngài để được vững vàng trong ơn Thiên triệu.
- Nhắm đến tương lai với lòng hy vọng: Năm Toàn Xá về lòng Chúa Thương Xót sắp khai mạc là một biến cố quan trọng và ảnh hưởng rất nhiều đối với sứ vụ Dòng Giảng Thuyết. Chân Lý và Lòng Thương Xót không mang ý nghĩa đối nghịch, mà luôn bổ trợ tương quan lẫn nhau. Qua hình ảnh của 3 vị Thánh Đa Minh – Kẻ Rao Giảng Lòng Thương Xót, Thầy Dạy Chân Lý; Thánh Tôma Aquino “Thiên Chúa bày Tỏ Quyền Năng qua Lòng Thương Xót; Thánh Catarina thành Siena: ngoài các công tác bác ái, từ thiện, hòa giải các dân tộc mà Ngài đã thực hiện, đề tài Lòng Thương Xót Chúa đã trở thành chủ đề chính trong tác phẩm “Đối thoại ” của Ngài. Qua đó, chúng ta hãy ngợi khen – chúc tụng – giảng thuyết lòng thương xót của Chúa, rao giảng Tin Mừng Lòng Thương Xót Chúa không chỉ bằng lời nói mà bằng công việc hàng ngày của mình
Sau phần hội thảo, chương trình lễ tiếp tục với nghi thức và Thánh lễ khai mạc Năm Thánh. Cha Giuse Nguyễn Văn Hiển OP – Vụ Trưởng của Tỉnh Dòng và cũng là Vị Trưởng các Nghi Thức hướng dẫn cộng đoàn cử hành các nghi thức một cách sốt sắng cho việc khai mạc Năm Thánh.
Phần 2: Nghi thức Khai mạc Năm Thánh do Cha Bề Trên Giám Tỉnh Giuse Nguyễn Đức Hòa chủ sự
Nghi thức được bắt đầu với những giai điệu rất thân quen của bài hát : “Thánh Đa Minh và chiếc bị”. Sau khi cộng đoàn lắng nghe thông điệp của Cha Bề Trên Tổng Quyền Dòng Anh Em Giảng Thuyết – Cha Bruno Cadore, mọi người cùng quy tụ trong Trung Tâm Mục Vụ để lắng nghe Cha Chủ Sự cử hành nghi thức ánh sáng, công bố Tin Mừng. Theo sau hương thơm và thánh giá nến cao, Nến sáng Năm Thánh và Sách Tin Mừng giơ cao biểu tượng trong đoàn rước trọng thể từ trung tâm Mục Vụ dẫn vào Thánh đường một cách trang trọng. Hình ảnh đoàn rước cũng được ghi hình trực tiếp và phát trên 2 màn hình lớn trong nhà thờ để những người không được tham dự trực tiếp vào đoàn rước có thể cùng hiệp thông và tham dự. Bài Thánh Ca Năm Thánh vang lên “Laudare – Benedicere – Praedicare” với lòng tin tưởng và hân hoan mời gọi mọi người mạnh dạn ra đi để gặp gỡ Thiên Chúa.
Phần 3: Thánh Lễ Khai Mạc Năm Thánh do Đức Cha Phaolô Nguyễn Thái Hợp, OP – Giám mục GP Vinh chủ tế
Mở đầu Thánh Lễ, Đức Cha nhắn nhủ rằng chúng ta đang ở trong một thời điểm đặc biệt của ân sủng và trách nhiệm, giao hòa giữa năm đời sống Thánh Hiến của Dòng và năm của Lòng Chúa Thương Xót. Chúng ta được mời gọi để sống tình thương xót với nhau, thực hiện tình thương xót đó trong các cộng đoàn, giữa các thành viên của cộng đoàn với nhau rồi loan báo tình thương xót của Chúa cho anh chị em chúng ta, cho những người ở bên trong giáo hội đang gặp khó khăn và nhất là cho những người ở bên ngoài giáo hội chưa biết Chúa và rất nhiều lần đang chống đối Chúa. Chỉ có lòng xót thương mới cảm hóa được con người, nhất là những con người bị tổn thương. Xin Chúa cho chúng ta sống và làm chứng cho lòng thương xót đó, như Cha Bề Trên Tổng Quyền mời gọi: chúng ta khởi đi trong một giai đoạn mới – giai đoạn loan báo Tin Mừng, loan báo lòng Thương Xót Chúa.
Tiếp theo trong Thánh Lễ, Cha Bề trên Giám tỉnh Giuse Nguyễn Đức Hòa thông qua bài giảng lễ của Ngài đã nhắc lại Sự kiện 800 năm thành lập Dòng là một sự kiện lịch sử quan trọng không những đối với Dòng Đa Minh nói riêng mà còn đối với cả Giáo Hội. Những chia sẻ của Ngài được tóm tắt như sau:
- Vào thời kỳ mà chỉ có Đức Giám Mục được giảng thuyết thì việc Thánh Đa Minh xin thành lập Dòng quả là một cuộc cách mạng đúng nghĩa. Trong thời điểm các Kitô hữu thiếu hiểu biết về lời Chúa mà các nhóm lạc giáo đã lợi dụng cơ hội quyến rũ các Kitô hữu theo họ và rời xa Giáo Hội đi theo những giáo thuyết sai lầm. Đêm gặp gỡ định mệnh của Thánh Đa Minh với người chủ quán trọ theo lạc giáo với thành công bất ngờ là giúp người chủ quán trọ trở về với giáo hội đã khiến Thánh Đa Minh suy nghĩ rất nhiều. Sau khi nghỉ kinh sĩ đoàn, Cha Đa Minh bắt tay vào việc giảng thuyết và thành lập Dòng. Công việc ban đầu rất khó khăn nhưng nhờ ơn Chúa mà Thánh Đa Minh đã vượt qua tất cả. Thánh nhân loan báo Tin Mừng không chỉ vì vinh dự được làm ngôn sứ của Thiên Chúa mà vì Ngài nhận thấy đây là một bổn phận, đến nỗi Ngài đã nói như Thánh Phaolo “khốn cho tôi nếu tôi không loan báo Tin Mừng”, Ngài ra đi rao giảng bất chấp khó khăn gian khổ và bất chấp cái chết. Sự dũng cảm của Ngài khiến bọn lạc giáo phải nể sợ mà không dám giết Ngài.
- Sức sống mãnh liệt đó với tinh thần hăng say cần cù rao giảng không mệt mỏi được các anh chị em Dòng tiếp tục qua các thế hệ. Sau 800 năm, Dòng Đa Minh đã trở thành người bảo vệ đức tin dũng mãnh, người quản gia trung tín của Chúa và là chỗ tựa vững chắc của giáo hội. Đến nay, Dòng Đa Minh đã đóng góp cho Giáo hội 81 vị Hiển Thánh, 210 Chân Phước, trên 100.000 Đấng Đáng Kính, 4 vị Giáo Hoàng, 78 Hồng Y, 1.483 Giám Mục. Hiện nay Dòng Đa Minh trên Thế Giới có 40 Tỉnh Dòng hiện diện trên nhiều quốc gia, 4 Dự Tỉnh, 6 miền đại diện thuộc Trung Ương và nhiều miền đại diện khác, 6.058 tu sĩ với 4470 linh mục, 345 tu huynh, 918 sinh viên, 18 phó tế, 208 tập sinh. Gia đìnnh Đa Minh gồm 2.273 đan sĩ đã khấn thuộc 219 đan viện, 24.296 nữ tu hoạt động thuộc 150 hội dòng, 150.000 thành viên Huynh đoàn giáo dân, 16.000 giáo dân thuộc các hội liên kết với Dòng, 265 thành viên huynh đoàn giáo sĩ và 250 thành viên tu hội đời Đa Minh. Những con số thống kê này không phải để chúng ta ngủ quên trên vinh quang, nhưng phần nào nói lên sức sống của Dòng và sự đóng góp tích cực, cụ thể của anh chị em gia đình Đa Minh qua các thế hệ để xây dựng, phát triển và bảo vệ Hội Thánh Chúa Kitô.
- Năm Thánh của Dòng sẽ có nhiều cử hành phụng vụ, hành hương, triển lãm nghệ thuật… ở khắp nơi. Và một trong những hoạt động đầu tiên là chương trình tĩnh tâm 3 ngày và hội nghị lãnh đạo khu vực Châu Á Thái Bình Dương 2 ngày tại thủ đô Manila, Philippines vào giữa tháng 10/2015. Đặc biệt còn có cuộc hành hương về cội nguồn Dòng của 100 anh em Đa Minh trẻ từ Caleruega đến Osma, rồi Cacason, Toulouse, Siena, và kết thúc ở Bologna – nơi có mộ phần cha Thánh Đa Minh. Tổng hội Giám Tỉnh ở Bologna, Đại hội phong trào giới trẻ Đa Minh thế giới tại Krakop – Balan, Đại hội chuyên đề về giảng thuyết của Dòng tại Rôma. Riêng tại Việt Nam, ngày 6/10/2015 tại Tu Viện Mai Khôi đã trình diễn Bản trường ca Thánh Đa Minh do nhạc sĩ Vũ Đình Ân sáng tác và biểu diễn bởi Ca Đoàn Thiên Thanh như một khúc dạo đầu hướng về Năm Thánh của Dòng.
- Tuy nhiên, chúng ta không chỉ mừng Năm Thánh bằng những hoạt động bên ngoài, nhưng cần phải đi vào chiều sâu của việc hoán cải và đổi mới sao cho phù hợp với sứ vụ của Dòng trước những nhu cầu khó khăn và thách đố của thời đại. Chính mỗi thành viên của Gia Đình Đa Mninh sẽ là nhân tố quyết định sự tồn vong và phát triển của Dòng. Đây quả thật là một cơ hội hồng phúc cho mọi thành viên gia đình Đa Minh biểu lộ tâm tình tri ân cảm tạ về Lòng Thương Xót bao la Thiên Chúa đã dành cho chúng ta.
Sau lời nguyện kết lễ, là Nghi thức sai đi và trao nến sáng do Cha Bề Trên Giám Tỉnh Giuse Nguyễn Đức Hòa chủ sự.
Cha Giám Tỉnh lần lượt thắp sáng các ngọn nến từ ngọn nến Năm Thánh của Tỉnh Dòng để trao cho các, Bề trên Tu Viện, Tu Xá, Phụ Xá, Bề trên 11 Hội Dòng Nữ Đa Minh, Đan Viện, đại diện các Phụ Tỉnh, đại diện Huynh Đoàn Giáo Dân Đa Minh và Huynh Đoàn Domini Art. Cử chỉ này tượng trưng cho việc sai đi như lời của Tổng Hội Trogir: “Được sai đi rao giảng Tin Mừng”. Nến là biểu tượng của sự sống, của Chúa Thánh Linh, cầm trong tay ngọn nến sáng các thành phần trong đại gia đình Đa Minh được mời gọi ra đi đến tận cùng thế giới để mang Tin Mừng của Chúa đến cho mọi người, để rao truyền Chân Lý khắp mọi nơi. Các ngọn nến này (không phải là nến Phục Sinh) sẽ hiện diện trong cộng đoàn của chúng ta trong suốt Năm Thánh này trong các Dịp cử hành Phụng Vụ và các Dịp quy tụ khác.
Trong thời khắc quan trọng này, thời khắc nến sáng được trao ban đi muôn nơi, cộng đoàn cùng vang lời ngợi ca (Te Deum) và thành kính dâng lên lời Kinh Năm Thánh kết lễ.
Thánh Lễ khai mạc kết thúc với phần Ban Phép lành Toàn Xá đầu tiên của Năm Thánh. Sau khi Cha Vinh Sơn Phạm Xuân Hưng,OP tuyên đọc Sắc Lệnh của Tòa Ân Giải Tối Cao về phép lành Tòa Thánh ban cho Dòng Đa Minh nhân dịp kỷ niệm 800 năm thành lập Dòng, Đức Cha Phaolô đã ban phép lành trọng thể cho toàn thể cộng đoàn. Kể từ thứ bảy ngày 07.11.2015 và kéo dài suốt Năm Thánh đến 21.01.2017, bất cứ tín hữu nào viếng và đọc kinh theo ý Đức Giáo Hoàng tại các nhà thờ, nhà nguyện do Anh Em Đa Minh coi sóc đều được lãnh ơn Toàn Xá.
Kết thúc, mọi người ra đi trong hân hoan, và chắc chắn dư âm thánh lễ sẽ mãi còn vang vọng trong lòng mỗi người và giúp củng cố, gia tăng tinh thần, sức mạnh để anh chị em Đa Minh mạnh dạn ra đi công bố Tin Mừng bình an của Chúa, rao giảng Lòng Thương Xót của Chúa đối với tha nhân.
Kim Dung
